Hiểu đúng để hỗ trợ trẻ tự kỷ một cách hiệu quả.

Đừng bỏ qua "thời gian vàng" để can thiệp điều trị trẻ tự kỷ. Chị Nguyễn Thị H. từ Bắc Giang chia sẻ rằng gia đình đã chủ quan khi để con tiếp xúc quá nhiều với điện thoại và tivi, khiến bé mất khả năng giao tiếp và xuất hiện các triệu chứng tự kỷ. Khi được chẩn đoán, gia đình nhận ra tầm quan trọng của việc đồng hành cùng con. Mặc dù có nhiều thông tin về dấu hiệu trẻ tự kỷ, nhiều phụ huynh chỉ quan tâm khi trẻ chậm nói, làm giảm hiệu quả can thiệp.

Nhiều gia đình gặp khó khăn trong việc chấp nhận rằng con mình mắc chứng tự kỷ, thường cho rằng đó chỉ là sự khác biệt cá tính. Điều này dẫn đến thiếu phối hợp trong việc điều trị. BS Nguyễn Văn Sang cho biết, khi nhận chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ, cha mẹ thường trải qua nhiều cảm xúc như sốc, đau buồn, tức giận và phủ nhận. Họ có thể cảm thấy hoang mang và tìm kiếm chẩn đoán khác. Sau một thời gian, phụ huynh bắt đầu tìm hiểu về bệnh và dần chấp nhận thực tế, nhưng thường rơi vào tâm lý chán nản, lo lắng, ảnh hưởng đến sức khỏe và các mối quan hệ.

Trong giai đoạn "dám đối diện", cha mẹ bắt đầu chấp nhận rằng con mình mắc rối loạn phổ tự kỷ, nhận thức được những khó khăn và khác biệt của trẻ, và hiểu tầm quan trọng của gia đình trong quá trình điều trị. Dù gặp nhiều thách thức và cảm xúc buồn đau, với tình yêu thương, cha mẹ vẫn có thể vượt qua và đồng hành cùng con. Theo BS Đỗ Thúy Lan, Giám đốc Trung tâm Sao Mai, tự kỷ là rối loạn không lây và chưa có thuốc đặc hiệu điều trị. Vì vậy, can thiệp sớm với sự tham gia của giáo viên, chuyên viên tâm lý, bác sĩ và đặc biệt là cha mẹ là yếu tố quyết định cho kết quả can thiệp.

Can thiệp sớm cho trẻ tự kỷ giúp trẻ hòa nhập cộng đồng và tự lập. Ngược lại, nếu không được điều trị, trẻ có thể không nói, phụ thuộc vào người khác và dễ mắc các vấn đề tâm thần sau 10 tuổi. Thời gian vàng để can thiệp là trước 3 tuổi, giúp giảm kỳ thị và cải thiện chất lượng sống cho trẻ và gia đình. Tuy nhiên, bà Trần Thị Hoa Mai - Phó Chủ tịch Mạng lưới tự kỷ Việt Nam, cảnh báo rằng nhiều cơ sở đang áp dụng các phương pháp can thiệp chưa có bằng chứng khoa học, như châm cứu hay vận động xiếc, dẫn đến nguy cơ cho trẻ, thậm chí có trường hợp nghiêm trọng liên quan đến tính mạng. Bà đề nghị cần công bố rõ ràng các biện pháp can thiệp có căn cứ khoa học để phụ huynh tránh bị nhầm lẫn.

Theo các chuyên gia y tế, điều trị tự kỷ cần thời gian và sự kiên nhẫn, với cha mẹ là người can thiệp chính. Tuy nhiên, nhiều trẻ mặc dù đã có tiến triển nhưng khi về nhà lại gặp khó khăn do cha mẹ thiếu thời gian, kiến thức sai lệch hoặc không kiên trì, dẫn đến kết quả điều trị không tốt. Khi trẻ có hành vi bất thường quay lại điều trị thì rất khó khăn.